Etherische olie in kaarsen: veilig en natuurlijk geuren

Stel je voor dat je een zelfgemaakte kaars aansteekt en de kamer zich vult met de subtiele, frisse geur van echte planten in plaats van een zware parfumwolk. Veel makers dromen ervan om 100% natuurlijke kaarsen te maken met etherische oliën. Het klinkt als het perfecte scenario, maar in de praktijk lopen beginnende kaarsenmakers vaak tegen teleurstellingen aan. Misschien ruik je de kaars nauwelijks als hij brandt, of brandt de vlam onregelmatig.

Het werken met etherische oliën in kaarsen is een vak apart. In tegenstelling tot geuroliën, die speciaal zijn ontwikkeld voor stabiele prestaties in hete was, zijn etherische oliën vluchtige, levende producten. Je moet precies weten hoe je deze natuurlijke krachtpatsers veilig en effectief inzet voor een geslaagd resultaat.

Het verschil tussen etherische olie en geurolie

Voordat je begint met gieten, is het cruciaal om te begrijpen dat etherische oliën zich heel anders gedragen dan de synthetische varianten. De keuze tussen geurolie versus etherische olie draait vaak om een afweging tussen puur natuur en geurkracht. Geuroliën zijn in een laboratorium ontworpen om zich goed te binden aan was, zoals paraffine of sojawas, en om een sterke geurverspreiding te geven tijdens het branden, ook wel de ‘hot throw’ genoemd.

Etherische oliën daarentegen zijn pure plantenextracten. Ze zijn vaak veel vluchtiger, wat betekent dat ze bij hoge temperaturen sneller verdampen of hun geurprofiel veranderen. Zoals je kunt lezen in onze informatie over geurolie in kaarsen, zijn geuroliën vaak stabieler, maar missen ze de therapeutische eigenschappen die je wel vindt bij etherische oliën. Als je kiest voor puur natuur, moet je extra rekening houden met het vlampunt en de dichtheid van de olie.

Welke etherische oliën werken goed in kaarsen?

Niet elke etherische olie is geschikt om te verbranden. Sommige delicate bloemenoliën verbranden simpelweg voordat ze geur kunnen afgeven, terwijl zware harsen de lont kunnen verstoppen. Voor kaarsenmakers is het vlampunt een belangrijke indicator van vluchtigheid. Als je een olie met een laag vlampunt toevoegt aan te hete was, verdampt een groot deel van de geur direct de lucht in. Het doel is juist dat de geur wordt vastgehouden in de kaars.

Citrusoliën zoals citroen, sinaasappel en bergamot hebben doorgaans een lager vlampunt, vaak rond de 60-65°C. Ze ruiken heerlijk fris, maar vervliegen snel als de was te heet is. Houtachtige en harsachtige oliën, zoals cederhout, patchouli en frankincense (wierook), fungeren als basisnoten. Ze zijn stabieler en blijven langer hangen tijdens het branden. Een slimme maker combineert vaak een vluchtige topnoot met een stabiele basisnoot voor het beste resultaat.

Hier zijn enkele populaire etherische oliën die goed werken in kaarsen, variërend van frisse topnoten tot diepe basisnoten zoals de rustgevende Frankincense, krachtige Rozemarijn, frisse Bergamot en de kruidige tonen van Salie en Anijszaad:

Dosering en verwerking

Een veelgemaakte fout is denken dat meer olie automatisch meer geur betekent. Te veel etherische olie kan de wasstructuur destabiliseren, waardoor de kaars gaat ‘zweten’. Er drijft dan olie bovenop de was, wat kan leiden tot onveilige steekvlammen. Voor de meeste soorten kaarsen was, zoals sojawas, ligt het veilige en effectieve percentage meestal tussen de 6% en 10%. Dit betekent dat je op 100 gram was ongeveer 6 tot 10 gram etherische olie gebruikt.

Omdat etherische oliën gevoelig zijn voor hitte, voeg je deze later toe dan je gewend bent bij synthetische geuroliën. Smelt je was en haal de pan van het vuur. Wacht tot de temperatuur is gezakt tot ongeveer 60-65°C, afhankelijk van je wassoort. Voeg dan pas de olie toe en roer rustig maar grondig gedurende minimaal twee minuten. Dit zorgt ervoor dat de olie zich bindt aan de wasmoleculen zonder direct te verdampen. Je kunt hier meer over lezen in ons artikel over langdurige kaarsgeuren.

Na het gieten is geduld essentieel. Vooral bij natuurlijke wassen zoals soja en bijenwas moet de kaars minimaal 1 tot 2 weken ‘rijpen’ of curen. Tijdens dit proces verspreidt de olie zich volledig door de kristallijne structuur van de was, wat zorgt voor een betere verbranding en geurafgifte.

Veiligheid en richtlijnen

Dat een product natuurlijk is, betekent niet automatisch dat het altijd veilig is. Etherische oliën zijn zeer geconcentreerde stoffen. Voor kaarsenmakers is de IFRA (International Fragrance Association) de leidraad. Kaarsen vallen onder Categorie 12. Volgens deze standaarden mag je van bepaalde oliën maar een maximum percentage gebruiken om veiligheidsrisico’s te vermijden. Hoewel de limiet voor Categorie 12 vaak ruim is omdat er geen direct huidcontact is, kan de geur bij verbranding nog steeds irritatie aan luchtwegen veroorzaken.

Let ook op met huisdieren. Sommige etherische oliën kunnen giftig zijn voor katten en honden als ze in hoge concentraties in de lucht hangen. Zorg altijd voor goede ventilatie als je kaarsen brandt.

De juiste lont en container kiezen

Etherische oliën kunnen de viscositeit, oftewel de dikte, van de gesmolten was beïnvloeden. Je moet je lont hierop aanpassen. Een zware, harsachtige olie kan een standaard katoenen lont sneller doen verstoppen. Houten kaarsen lonten zijn een populaire keuze bij natuurlijke kaarsen. Ze hebben vaak een iets krachtigere verbranding die goed werkt met zwaardere oliën en geven dat gezellige knisperende geluid. Zorg daarnaast voor een veilige glazen container die de hitte goed verdraagt en breed genoeg is voor je gekozen lont.

Stap voor stap aan de slag

Als je klaar bent om je eerste etherische olie kaars te maken, volg je een proces dat nauwkeurigheid vereist. Je begint met het smelten van de was au bain-marie. Terwijl de was smelt, zet je de lont vast in je container. Het belangrijkste moment is het toevoegen van de geur: meet je etherische olie nauwkeurig af op gewicht, niet op volume. Laat de gesmolten was afkoelen tot het juiste toevoegpunt, meestal rond de 60-65°C, voordat je de olie erbij doet. Roer de olie rustig door de was voor minimaal twee minuten om een goede binding te garanderen. Giet het mengsel in de container, centreer de lont en laat de kaars minimaal 24 uur stollen. Vergeet niet de kaars daarna nog 1 tot 2 weken te laten uitharden voor het beste resultaat.

Wil je dieper in de details duiken van het gietproces? Lees dan onze handleiding over hoe maak je een container kaars. Kaarsen maken met etherische oliën vergt wat experimenteerwerk, maar als je eenmaal je perfecte recept hebt gevonden, is de beloning groot. Begin met eenvoudige, veilige oliën en houd een logboek bij van je temperaturen en verhoudingen.

Bekijk ons volledige assortiment voor kaarsen maken en ontdek welke natuurlijke geuren bij jou passen.